W większości przypadków świadczenia rentowe nie są zbyt wysokie i nierzadko nie pozwalają na samodzielnie utrzymanie gospodarstwa domowego. Gdy obliczenia ZUS-u nie wyglądają optymistycznie, wielu rencistów jeszcze przed otrzymaniem pierwszego uposażenia zadaje sobie pytanie – czy można dorabiać do renty? Wbrew pozorom, nawet orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy – a więc niemożności wykonywania jakiegokolwiek zajęcia zarobkowego – nie przekreśla szans na dodatkowy zarobek. ZUS zgadza się na dorabianie do renty, o ile rencista nie przekroczy pewnych limitów, które mogą skutkować obniżeniem lub zawieszeniem świadczenia.
Renta a praca zarobkowa – kiedy limity nie obowiązują?
Warto wiedzieć, że ZUS bierze pod uwagę tylko przychody z tytułu działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. UWAGA – ZUS może zmniejszyć lub zawiesić rentę także wtedy, gdy od wynagrodzenia nie pobiera się składek z uwagi na to, że jesteś ubezpieczony z innego tytułu (np. pobierania renty).
Limity nie obowiązują rencistów, którzy osiągają przychody z tytułu umowy o dzieło, praw autorskich, praw patentowych, wynajmu nieruchomości czy honorarium z działalności artystycznej. Dylemat renta a praca nie obowiązuje także inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych oraz osób pobierających rentę rodzinną po żołnierzu, którego śmierć nastąpiła wskutek obrażeń doznanych na służbie wojskowej.
Czy można dorobić do renty z tytułu niezdolności do pracy?
Dorabianie do renty jest możliwe i legalne, choć należy przestrzegać limitu przychodu, który uzasadniałby obniżenie lub zawieszenie świadczenia. Limity są ustalane na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które raz na kwartał ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Jeśli osiągasz przychód:
- którego wysokość nie przekracza 70% średniego wynagrodzenia – renta pozostaje bez zmian;
- w kwocie wyższej niż 70%, a niższej od 130% średniego wynagrodzenia – renta ulegnie zmniejszeniu;
- w kwocie powyżej 130% średniego wynagrodzenia – renta ulegnie zawieszeniu.
Podane wyżej limity dotyczą także dorabiania do renty rodzinnej.
Przy zmniejszeniu renty od świadczenia odejmuje się różnicę pomiędzy przychodem a progiem zarobkowym wynoszącym 70% średniego wynagrodzenia. Przy czym zmniejszenie renty nie może być wyższe od kwot maksymalnego zmniejszenia podanych przez ZUS.
Renta socjalna a praca – ile można dorobić?
Wysokość renty socjalnej jest taka sama dla wszystkich rencistów wynosi 84% z kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy. Nie są to duże kwoty, dlatego rencista może podjąć pracę. Jednak w tym przypadku obowiązują bardziej restrykcyjne limity niż przy rencie rodzinnej lub chorobowej. Renta socjalna ulegnie zawieszeniu już wtedy, gdy rencista osiągnie przychód przekraczający 70% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Ponadto ZUS obniży świadczenie osobom, które pobierają również rentę rodzinną i łączna kwota obu rent przekracza 200% wartości najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.