W wielu branżach doszkalanie się to niezbędny wymóg do kontynuowania pracy – dotyczy to m.in. księgowych, specjalistów od podatków, prawników, lekarzy, programistów czy nauczycieli. Niejednokrotnie pracownik kontynuuje naukę bez wiedzy pracodawcy, zwłaszcza gdy zdobywanie nowych kwalifikacji ma służyć zmianie pracy. Innym razem udział w kursach i szkoleniach to odgórny przykaz, któremu pracownik nie może odmówić. W czasie podnoszenia kwalifikacji pracownik może wykorzystać urlop szkoleniowy, jednak taki przywilej przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym w ramach umowy o pracę.
Czy pracodawca musi udzielić urlopu szkoleniowego?
Tak, ale tylko wówczas, gdy pracownik podnosi kwalifikacje z wyraźnej inicjatywy pracodawcy i za jego zgodą. Firma wymagająca od pracownika doszkalania się, musi ułatwić mu odbycie i ukończenie kursu. Pracownik może zwolnić się zarówno z kilku godzin, jak i całego dnia pracy – dodatkowe wolne powinno umożliwić punktualne dotarcie na miejsce szkolenia i udział w nim.
Co ważne, pracodawca powinien zawrzeć z pracownikiem umowę o podnoszenie kwalifikacji – wówczas pracownik może łatwo „wywalczyć” dodatkowe dni urlopu szkoleniowego niezbędne na przygotowanie się do egzaminu i udział w nim. Zasada ta nie działa w drugą stronę, tj. pracodawca nie może zmniejszyć liczby dni urlopu i musi udzielić pracownikowi wolnego zgodnie z wymiarem podanym w art. 103-2 Kodeksu pracy.
Natomiast jeśli doszkalanie się wynika wyłącznie z chęci pracownika, pracodawca nie ma żadnego obowiązku udzielać urlopu szkoleniowego. Dodatkowe wolne nie przysługuje nawet wtedy, gdy pracodawca wie o szkoleniu i wyraża na niego zgodę – o ile sam „nie zmusza” pracownika do podnoszenia kwalifikacji.
Urlop wypoczynkowy a urlop szkoleniowy
Urlop udzielany na czas szkolenia ma nieco inne prawa niż urlop wypoczynkowy. Przede wszystkim, pracownik może go wykorzystać wyłącznie w celu nauki, niewykorzystane dni urlopu przepadają po egzaminie kończącym szkolenie. W związku z tym nie ma możliwości wypłaty ekwiwalentu za urlop, nawet po ustaniu stosunku pracy.
W odróżnieniu od UW, urlop na szkolenie nie może być przeliczany na godziny i nie ma znaczenia, czy pracujesz na 1/2, 3/4 czy pełny etat – wymiar urlopu jest zawsze taki sam. Natomiast jeśli szkolenie odbywa się w weekendy lub święta, pracownik może odebrać dodatkowe dni wolne.
Wymiar urlopu szkoleniowego
Według art. 103-2 Kodeksu pracy urlop szkoleniowy może być udzielony w wymiarze:
- 6 dni – w przypadku egzaminu eksternistycznego, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe;
- 21 dni – w przypadku ostatniego roku studiów w celu napisania pracy dyplomowej oraz przygotowania się i przystąpienia do egzaminu dyplomowego.
Jak widzisz, nie każde szkolenie czy kurs uprawnia do uzyskania dodatkowego urlopu – prawo dopuszcza jedynie zajęcia zakończone ww. egzaminami. Przypominamy również, że wolne jest udzielane wyłącznie w celu przygotowania i udziału w zajęciach, dlatego po zdaniu egzaminu pracownik nie może odebrać zaległego urlopu.
